بای پس معده چیست؟
جراحی بای پس معده یکی دیگر از انواع جراحی چاقی می باشد که می تواند به کاهش قابل توجه وزن شما کمک کند. جراحی بای پس معده نیز مانند سایر جراحی های چاقی ذکر شده یک عمل لاپاروسکوپیک می باشد که توسط دکتر حامد قدسی خورسند در تهران انجام می شود.
در ادامه شما را بیشتر با این نوع جراحی آشنا می کنیم :
جراحی بای پس معده از سال ۱۹۷۹ انجام می شده است ولی تکنیک هایی که در حال حاضر به این عمل اضافه شده است بسیار پیشرفته تر شده است
مزایای جراحی بای پس معده
بای پس معده در طول تاریخ محبوب ترین روش درمان جراحی چاقی در سراسر جهان بوده است. این عمل جراحی از سال ۲۰۱۱ به سرعت محبوبیت یافت و در سال ۲۰۱۵ به عنوان برترین گزینه جراحی چاقی قرار گرفت. با این حال بارزترین دلایلی که این روش را نسبت به سایر روش‌های جراحی چاقی برتری بخشیده است شامل:
- سرعت از دست دادن وزن مطلوب به صورتی که به طور متوسط به فرد این اجازه را می‌دهد تا ۷۰ درصد از وزن بدن خود را در طول ۱۸ ماه اول بعد از عمل جراحی از دست بدهد؛
- میزان غذای مصرفی فرد به دلیل کاهش اندازه معده کاهش می‌یابد؛
- میزان کالری کمتری از مواد غذایی در روده جذب خواهد شد؛
- دیابت نوع دو فرد بهبود می‌یابد یا حتی به صورت کامل از بین می‌رود؛
- ممکن است نیاز به مصرف دارو برای کنترل فشار خون بالا یا کلسترول بالا محدود شود؛
- کاهش وزن قابل توجه منجر به تنظیم هورمون‌های بدن از جمله افزایش تستوسترون و بهبود سوخت و ساز بدن می‌شود؛
- اکثر مطالعات نشان می‌دهد که ۹۰ درصد از بیماران حداقل ۵۰ درصد از وزن اضافی خود را بعد از عمل جراحی از دست می‌دهند و مؤفقیت در از دست دادن وزن آن‌ها بلندمدت است؛
- با کاهش وزن و کم شدن دوز یا تعداد داروهای مصرفی برای بیماری‌های مرتبط با چاقی امکان ورزش برای فرد مهیا می‌شود. در صورت اجرای ورزش منظم همراه با یک رژیم غذایی سالم، فرد می‌تواند میزان وزن بیشتری را از دست دهد؛
- کسب انرژی بیشتری باعث افزایش اعتماد به نفس و احساس بهتر در فرد بعد از عمل جراحی بای پس معده می‌شود. مطالعات نشان می‌دهد ۹۵ درصد از بیماران طی ۱ سال پس از عمل گزارشی از بهبود کیفیت زندگی خود داشته‌اند.
آمادگی قبل از عمل جراحی بای پس معده
قبل از اقدام به جراحی بای‌پس معده فرد باید از نظر روانی با گرفتن مشاوره‌های لازم ارزیابی و با انجام آزمایش‌های کنترلی پیش از عمل از نظر سلامت جسمی بررسی و آماده شود. یک یا دو هفته قبل از عمل جراح یا متخصص تغذیه از فرد می‌خواهد تا یک رژیم غذایی پیش از عمل بای‌پس معده را آغاز کند که شامل:
هدف از این رژیم غذایی پیش از عمل کوچک شدن اندازه کبد به صورتی است که دسترسی به معده را حین عمل جراحی آسان سازد. رژیم غذایی پیش از عمل کمی دشوار ولی رعایت آن مهم است. احساس گرسنگی، سرگیجه و مودی بودن برای چند روز اول بسیار بارز است ولی از روز سوم با آغاز سوزاندن چربی بدن فرد به جای کربوهیدرات به عنوان منبع اولیه انرژی علایم آزاردهنده کم می‌شود. شب قبل از عمل جراحی باید مصرف مواد غذایی خود را متوقف کند و ناشتا بماند. با استراحت، گرفتن یک دوش آب گرم و تمرکز بر دلایلی خود برای تصمیم‌گیری به عمل جراحی ترس و افکار منفی را از خود دور کند.
پس از بستری در بیمارستان در روز جراحی، رضایت نامه‌ای به منظور اطلاع فرد از مشکل و عوارض احتمالی گرفته می‌شود. لباس بیمارستان پوشیده و گاهی بر حسب نظر پزشک توصیه به پوشیدن جوراب واریس نیز برای جلوگیری از هر گونه لخته شدن خون در پاها می‌شود. برای تزریق آسان‌تر داروهای ضد درد، آنتی‌بیوتیک و مایعات داخل وریدی مورد نیاز قبل عمل از فرد رگ‌گیری می‌گردد.
نحوه‌ی جراحی بای پس معده
پس از انجام اقدامات لازم فرد به اطاق عمل منتقل و پد چسبنده برای بررسی ضربان قلب بر روی قفسه‌سینه و الکترود کنترل نبض و میزان اکسیژن موجود در خون به انگشت وصل می‌گردد. ماسک اکسیژن بر روی صورت فرد قرار داده شده و سپس از طریق رگ باز ماده‌ی بی هوشی تزریق و فرد طی ده شماره به خواب عمیقی فرو می‌رود.
در جراحی بای‌پس معده با جدا کردن قسمت بزرگتری از معده و بخشی ابتدایی روده کوچک از مسیر گوارشی منجر به کوچکتر شدن معده خواهند شد. عدم عبور مواد غذایی از قسمت‌های نام برده شده باعث می‌شود تا تحت تأثیر آنزیم‌های ترشحی از این نواحی نیز قرار نگیرد و در نتیجه تجزیه نشده و کمتر جذب شوند.
امروزه با کمک روش دیگری از جراحی بای پس معده به نام Roux-en-Y (RYGP)به شکل دیگری مسیر گوارشی و معده را کوتاه می‌کنند. ابتدا با ایجاد کیسه‌ای در ابتدای معده، آن را کوچک نموده و سپس قسمت پایین‌تر روده کوچک را به انتهای کیسه وصل می‌کنند تا مواد غذایی از مسیر جدید عبور کنند. البته قسمت ابتدایی روده کوچک را مجدد به شکل y به ابتدای روده‌ی مسیر جدید متصل می‌کنند تا ترشحات و موکوس این قسمت‌ها نیز وارد مسیر گوارشی شود.
اقدامات پس از جراحی بای پس معده
زمان بهبودی از عمل جراحی بای‌پس معده به اندازه برش ایجاد شده بستگی دارد. اگر جراحی با لاپاراسکوپی انجام شده باشد، فرد باید برای ۲ الی ۳ روز در بیمارستان باقی بماند. اگر عمل جراحی با روش باز انجام شده باشد، اقامت در بیمارستان ممکن است بیشتر طول بکشد. درد ناشی از برش در روزهای بعد از عمل جراحی به راحتی با دارو کنترل می‌شود. جراح به احتمال زیاد به ایستادن و راه رفتن در همان روز عمل جراحی حداقل سه بار روزانه توصیه می‌کند. قبل از ترخیص از بیمارستان دستورالعملی برای اقدامات پس از جراحی بای‌پس معده به همراه نسخه دارویی لازم به فرد داده می‌شود تا با دقت بیشتری در دوره نقاهت از خود مراقبت کند.
ممکن است کنترل درد در خانه با مسکن‌های خوراکی تجویز شده کمی مشکل‌تر باشد و از طرفی این مسکن‌ها منجر به یبوست نیز خواهند شد. به همین دلیل توصیه می‌شود فرد تا جای ممکن راه رفتن را در طول روز به شرطی که خود را خسته نکند، فراموش نکند.
برای جلوگیری از خطر کم‌آبی بدن باید مصرف روزانه آب به میزان کافی داشت که البته مصرف آب برای جلوگیری از بلع هوا و آسیب به معده باید به صورت جرعه جرعه و آرام باشد.
در چند هفته ابتدایی پس از عمل فقط باید استراحت داشت و از انجام کارهای خانه، فعالیت بدنی و امور منزل پرهیز کرد. در این مدت بازیابی خود نیاز به خواب و استراحت بیشتری دارد. در هنگام خواب بهتر است از چند بالش در زیر کتف و سر خود برای جلوگیری از سوزش سر دل و کاهش درد شکم استفاده شود.
سرفه اغلب منجر به تخلیه و خروج هرگونه مایعات اضافی از ریه‌ها بعد از عمل جراحی می‌شود. اما سرفه ممکن است بعد از عمل جراحی به محل جراحی لطمه بزند. بسیاری از پزشکان توصیه می‌کنند هنگام سرفه با کمک فشار یک بالش بر روی شکم و محل جراحی مانع تکان‌های بزرگ در ناحیه جراحی و کاهش درد شوند. برای شش الی هفت هفته باید از بلند کردن اجسام سنگین‌تر از ۱۵ پوند خودداری کرد و به هنگام بالا رفتن از پله یا فعالیت خاص از زور زدن و فشار آوردن به خود پرهیز نمود. بهتر از خیس کردن محل برش و رفتن به حمام تا اولین موعد پیگیری خودداری شود. قرمزی اطراف زخم تا حدی طبیعی است ولی خروج ترشحات چرکی و بدبو نیاز به پیگیری فوری دارد. در این مدت پانسمان زخم باید به صورت مرتب تعویض گردد.
اولین مراجعه پیگیری حدود یک هفته بعد از عمل جراحی تعیین می‌شود. حدود یک ماه بعد دومین ویزیت پیگیری و در ماه سوم ویزیت بعدی انجام می‌شود. بیشتر پزشکان ویزیت‌های بعدی را برای ۶ ماه و ۱۲ ماه پس از عمل در صورت نبود مشکل تعیین می‌کنند. بعد از معاینه سال اول بیشتر پزشکان بیمار را به ملاقات سالیانه تشویق می‌کنند. در هر بار ملاقات با پزشک آزمایش‌هایی برای کنترل کمبود تغذیه‌ای و دریافت نسخه جدید دارویی تجویز می‌شود.
رژیم غذایی سخت پس از عمل بای‌پس معده به چند دلیل باید ادامه یابد. اول اینکه معده پس از جراحی بسیار کوچکتر شده و درحال بهبودی است. وعده های غذایی بزرگ، مواد غذایی پر فیبر، نوشابه‌های گازدار می توانند به آسیب بافت معده حساس منجر شوند. چهار مرحله از رژیم غذایی بعد از عمل بای‌پس معده شامل:
سه وعده غذایی اصلی به همراه مصرف مکمل‌های غذایی تجویزی نباید فراموش شود و میزان کالری مصرفی باید به ۱۰۰۰ الی ۱۵۰۰ کالری در روز برسد. غذاهای خاص مانند ذرت، آجیل، لوبیا، گوشت گاو، گوشت خوک، سخت پوستان، و انگور را باید به آرامی وارد رژیم غذایی خود کرد.
مواد غذایی به صورت عادی در قسمت پیلور معده توسط شیره‌ی معده تجزیه می‌شدند و سپس وارد روده می‌گشتند. ولی با جراحی بای‌پس معده پیلور روده دور زده خواهد شد و بدون عبور مواد غذایی از این قسمت به صورت تجزیه نشده وارد روده می‌گردد که این امر منجر به درد شکم، افزایش ضربان قلب، اسهال و سرگیجه ناراحت کننده خواهد شد. در صورت مصرف وعده‌های غذایی کوچک و به آرامی و همچنین کاهش یا حذف کربوهیدرات های ساده و قندهای تصفیه شده ممکن است علایم آزاردهنده ناشی از این سندرم کاهش یابد. سندرم دامپینگ که کمتر از نیم ساعت پس از مصرف یک وعده غذایی رخ می دهد دارای علایمی چون عرق کردن، تهوع، گرفتگی عضلات، اسهال، سرگیجه، نفخ، و استفراغ است. ولی در نوع دیگری از سندرم دامپینگ که پس از یک ساعت یا بیشتر بعد از صرف غذا رخ می‌دهد دارای علایم و نشانه‌های چون گرسنگی و غش است.
به دلیل محدودیت در مصرف مواد غذایی پس از جراحی بای‌پس معده جذب برخی ویتامین‌ها و مواد معدنی کاهش می‌یابد که برای جبران آن انواع مکمل‌های غذایی و مولتی ویتامین‌هایی تجویز خواهد شد. این مولتی ویتامین‌ها باید همراه غذا مصرف شود و این عمل باید تا پایان عمر ادامه یابد. انواع این ویتامین‌ها و مواد معدنی لازم شامل:
چین‌های موجود در دیواره معده این اجازه را به مواد غذایی و مایعات این اجازه را می‌دهد تا با ایجاد کشش فضای بیشتری را اشغال کرده و احساس پری به فرد دهند. برای جلوگیری از کشش بیش از معده پس از عمل بای پس پیشنهاد می‌شود تا:
- خوردن را قبل از احساس پری در معده متوقف کنید؛
- اگر مقدار غذای موجود درون بشاقب غذای‌تان بیشتر از یک مشت باشد احتمالاً زیادتر از حد قابل قبول معده شما خواهد بود؛
- بین خوردن و آشامیدن خود حداقل سی دقیقه فاصله اندازید؛
- نوشیدن نوشابه‌ها و مایعات گازدار را محدود کنید زیرا حباب فشار ناشی از هوای آن به معده آسیب می‌رساند؛
- آهسته غذا بخورید و به خوبی لقمه ها را بجوید؛
انتظار می‌رود افراد پس از عمل جراحی بای پس معده ۶۰ تا ۸۰ درصد از وزن اضافی خود را از دست بدهند. بسیاری از میزان از دست دادن وزن طی ۱۸ ماه اول پس از عمل رخ می‌دهد. با اینکه خطر بازگشت وزن پس از عمل جراحی نیز وجود دارد، اما جراحی بای پس معده یکی از بهترین راه‌کارهای طولانی مدت کاهش وزن در مقایسه با سایر روش‌های درمانی اولیه برای چاقی مرضی است. بای پس معده یک ابزار مفید برای رسیدن به وزن پایین و در یک سطح سالم است. هنگامی که وزن ایده‌آل خود دست یافتید باید برای حفظ آن یک برنامه‌ریزی صحیح برای تغییر سبک زندگی خود انجام دهید. این برنامه شامل خوردن سه وعده‌ی غذایی متراکم حاوی مواد مغذی کم حجم در روز و ورزش ۳ تا ۵ بار در هفته است.
شل شدن پوست پس از از دست دادن مقدار زیادی از وزن به سرعت مشکل رایجی است که در بیشتر اعمال جراحی چاقی رخ می دهد. از دست رفتن خاصیت ارتجاعی پوست واقعیتی است که صرف نظر از نوع ورزش و یا رژیم غذایی مورد استفاده در از دست دادن وزن رخ می‌دهد. امروزه روش‌هایی برای برداشتن پوست اضافه پس از عمل جراحی بای پس معده نیز روی کار آمده است که گاهی اوقات توسط بیمه نیز پوشش داده می‌شود. رشد بیش از حد بدن طی چند سال باعث کشش پوست شده با کوچک شدن بافت زیر پوست بعید است که پوست آن نیز به صورت طبیعی به سفتی قبل شود. البته سن نیز در این روند نقش دارد. افراد جوان با احتمال بیشتری می‌توانند به پوست سفت قبلی خود دست یابند. مقدار کل وزن از دست رفته نیز می تواند در میزان شلی پوست نقش داشته باشد. در صورت از دست دادن ۲۰۰ الی ۳۰۰ پوند احتمالاً پوست اضافی بیشتری نسبت به از دست دادن ۵۰ تا ۱۰۰ پوند ایجاد می‌شود. با چند راه‌‌کار ساده می‌توانید از شلی پوست خود جلوگیری کنید. این اقدامات شامل:
انتظار می‌رود افراد پس از عمل جراحی بای پس معده ۶۰ تا ۸۰ درصد از وزن اضافی خود را از دست بدهند. بسیاری از میزان از دست دادن وزن طی ۱۸ ماه اول پس از عمل رخ می‌دهد. با اینکه خطر بازگشت وزن پس از عمل جراحی نیز وجود دارد، اما جراحی بای پس معده یکی از بهترین راه‌کارهای طولانی مدت کاهش وزن در مقایسه با سایر روش‌های درمانی اولیه برای چاقی مرضی است. بای پس معده یک ابزار مفید برای رسیدن به وزن پایین و در یک سطح سالم است. هنگامی که وزن ایده‌آل خود دست یافتید باید برای حفظ آن یک برنامه‌ریزی صحیح برای تغییر سبک زندگی خود انجام دهید. این برنامه شامل خوردن سه وعده‌ی غذایی متراکم حاوی مواد مغذی کم حجم در روز و ورزش ۳ تا ۵ بار در هفته است.
شل شدن پوست پس از از دست دادن مقدار زیادی از وزن به سرعت مشکل رایجی است که در بیشتر اعمال جراحی چاقی رخ می دهد. از دست رفتن خاصیت ارتجاعی پوست واقعیتی است که صرف نظر از نوع ورزش و یا رژیم غذایی مورد استفاده در از دست دادن وزن رخ می‌دهد. امروزه روش‌هایی برای برداشتن پوست اضافه پس از عمل جراحی بای پس معده نیز روی کار آمده است که گاهی اوقات توسط بیمه نیز پوشش داده می‌شود. رشد بیش از حد بدن طی چند سال باعث کشش پوست شده با کوچک شدن بافت زیر پوست بعید است که پوست آن نیز به صورت طبیعی به سفتی قبل شود. البته سن نیز در این روند نقش دارد. افراد جوان با احتمال بیشتری می‌توانند به پوست سفت قبلی خود دست یابند. مقدار کل وزن از دست رفته نیز می تواند در میزان شلی پوست نقش داشته باشد. در صورت از دست دادن ۲۰۰ الی ۳۰۰ پوند احتمالاً پوست اضافی بیشتری نسبت به از دست دادن ۵۰ تا ۱۰۰ پوند ایجاد می‌شود. با چند راه‌‌کار ساده می‌توانید از شلی پوست خود جلوگیری کنید. این اقدامات شامل:
خطرات و عوارض جراحی بای پس معده
با وجود این که مزایای بای پس معده قابل توجه هستند، اما خطرات آن نیز باید به دقت مورد بررسی قرار گیرند. تهوع و استفراغ از عوارض شایع پس از عمل است که معمولاً با گذشت زمان و رژیم غذایی مناسب برطرف می‌شود. اگر ویتامین و مکمل رژیم غذایی به درستی مصرف شود نیز کمبودهای تغذیه‌ای بسیار نادر می‌شود.
عوارض عمده آن می‌تواند منجر به مرگ شود. با توجه به بسیاری از مطالعات خطر مرگ پس از بای پس معده کمتر از یک درصد است. نرخ مرگ و میر ناشی از جراحی بای پس معده شبیه به مرگ و میر مرتبط با روش‌های معمول جراحی مانند برداشتن کیسه صفرا است. دیگر عوارض شامل:
- آمبولی ریوی: این شرایط باعث ایجاد یک لخته خون بعد از عمل جراحی و سپس انتقال آن از طریق گردش خون به ریه‌ها می‌شود که با درد قفسه‌سینه، تنگی نفس، شوک، غش، ضربان قلب سریع و حتی مرگ همراه است. اکثر موارد این بیماری را می توان با رقیق کننده خون (ضد انعقاد) بر طرف نمود. با این حال، در صورتی که شرایط تهدید کننده زندگی فرد باشد نیاز به عمل جراحی ضروری است.
- نشت: نشت معمولا زمانی اتفاق می‌افتد که بافت معده و روده به دلیل ایجاد سوراخ توان انتقال صحیح مواد غذایی را نداشته باشند و این مواد به فضای داخلی شکم نشت کنند. این نشت و سوراخ ایجاد شده معمولاً در صورت کشف به موقع قابل ترمیم است. علایم ناشی از نشت شامل درد شدید، افزایش ضربان قلب و تب است. جراحان با کمک دو روش می‌توانند محل نشت را بررسی کنند. یکی تست کیسه با استفاده از هوای خالی و به کمک حباب‌های ایجاد شده و دیگری تزریق ماده رنگی و پخش رنگ درون شکم که معمولاً با استراحت معده و تغذیه بیمار با سرم درمانی بر طرف خواهد شد ولی گاهی اوقات عمل جراحی برای نشت شدید مورد نیاز است
- انسداد روده کوچک: انسداد روده کوچک ممکن است مدت کوتاهی پس از عمل جراحی و یا سال بعد از عمل رخ دهد. علایم آن شامل درد شکم، تورم و همچنین استفراغ است. تشخیص آن با کمک اسکن رادیوگرافی شکم امکان‌پذیر است. درمان این بیماری ممکن است نیازمند جراحی باشد
- کم آب شدن بدن: این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که مایعات بدن به فراوانی از دست رفته باشد. بهترین راه برای جلوگیری از کم آبی مصرف جرعه جرعه مقدار زیادی مایعات در طول شبانه‌روز است. مصرف مایعات کافی در هفته اول بعد از عمل جراحی بسیار مهم است
- سوء هاضمه: سوء هاضمه که معمولاً به صورت ناراحتی در قسمت فوقانی شکم بروز می‌کند با نوشیدن مایعات به تنها برای یک دوره معینی از زمان و به طور کامل اجتناب از غذاهای چرب درمان می‌شود. اگر با تغییر در رژیم غذایی مؤفق به کاهش این بیماری نشدید، آنتی‌اسیدها ممکن است به عنوان شکلی از درمان مورد استفاده قرار گیرند. اما مثل همیشه باید قبل از خود درمانی با دکتر خود مشورت کنید
- عفونت محل زخم: عفونت محل زخم در یک طیف گسترده‌ای از ۱٫۵ الی ۲۰ درصد موارد ممکن است در مجل ایجاد اتصال معده به روده در دستگاه گوارش ایجاد شود. اگر درمان به موقع آغاز شود، عفونت محل زخم را می توان با آنتی بیوتیک بهبود بخشید. روش‌های جراحی باز در معرض خطر بالاتری از عفونت محل زخم هستند
- زخم: بعد از عمل جراحی بای پس معده خطر زخم وجود دارد. افراد سیگاری و افرادی که از داروهای خاص استفاده می‌کنند، در معرض خطر بالاتری از ابتلا به زخم بعد از عمل هستند. در ادامه لیستی از داروهای معمول برای جلوگیری از پس از عمل جراحی ارائه شده که البته جامع نیست. سیگار کشیدن خطر ابتلا به زخم را افزایش می‌دهد، پس در ترک آن باید کوشا باشید. لیست داروها شامل: ایبوپروفن اکسدرین موترین پپتوبیسمول؛
- دیگر عوارض احتمالی شامل تنگی‌نفس، ایسکمی بافتی، فتق داخلی و ریفلاکس معده (سوزش سر دل) است.
جدیدترین مقالات
چاقی و دیابت نوع ۲ در حال حاضر شایعترین بیماری‌های مزمن در سراسر جهان هستند. هر دو بیماری با درمان پزشکی فعلی از جمله کنترل
خواب به اندازه غذا و آب برای بدن انسان ضروری است. اگرچه خواب به بدن خسته ما استراحت می‌دهد، اما مغز ما در طول شب
طبق تحقیقات انجام شده، بیمارانی که چاقی هستند و با عوارض جدی مرتبط با وزن زندگی می‌کنند، جراحی چاقی یک گزینه موثر برای کاهش وزن
شیوع جهانی اضافه وزن و چاقی طی ۴ دهه گذشته به میزان قابل توجهی افزایش یافته است و با افزایش ریسک فاکتورهای قلبی عروقی مانند