عمل بای پس معده یکی از جراحیهای کاهش وزن است که با تکنیکهای مختلفی انجام میشود. هرچه این عمل گستردهتر باشد، خطرات و عوارض آن بیشتر است. بیمار ممکن است کمبودهای تغذیهای را به دلیل ایجاد تغییرات گسترده در فرایند عادی گوارش تجربه کند. برای پیشگیری از چنین مشکلاتی نیاز به مصرف داروها و مکملها تا آخر عمر است. برخی از بیماران نیز نیاز به پیگیری بعد از انجام جراحی دارند تا از عوارض بای پس معده و خطرات جدی آن در امان باشند.
این موضوع به ویژه برای زنانی که قصد بارداری دارند بسیار اهمیت دارد. به دلیل کمبودهای تغذیهای در دو سال ابتدایی بعد از جراحی، بارداری باید به تعویق بیفتد. البته نباید فراموش کرد که افراد ممکن است تجربههای متفاوتی از جراحی بای پس معده داشته باشند و همه به یک نسبت دچار عوارض بای پس معده نشوند. در کل رفلاکس معده، ریزش مو و سوء تغذیه از شایعترین عوارض عمل بای پس معده هستند. البته رعایت مراقبتها و دستورالعملهای بعد از جراحی میتواند در کاهش این عوارض نقش بسیار زیادی داشته باشد.
در این مقاله ما به صورت کامل در مورد خطرات و عوارض بای پس معده با شما صحبت خواهیم کرد. پس تا انتهای مقاله را به دقت دنبال کنید.
عمل بای پس معده چیست؟
خطرات و عوارض بای پس معده
آیا میتوان از عوارض عمل بای پس معده پیشگیری کرد؟
عمل بای پس معده چیست؟
عمل بای پس نوعی جراحی لاغری است که با ایجاد تغییرات در معده و روده به کاهش حجم غذا و سوء جذب کمک میکند. در این روش جراح معده را به دو قسمت تقسیم میشود. قسمت فوقانی معده به اندازه یک کیسه کوچک خواهد بود که مستقیم به روده کوچک متصل میشود. در این صورت پس از بلع، غذا وارد کیسه کوچک معده شده و سپس مستقیماً به روده کوچک وارد میشود. در این صورت غذا بخش عمدهای از معده و بخشی از روده کوچک را دور میزند.
این جراحی زمانی انجام میشود که رژیم غذایی و تمرینات ورزشی نقش چندان موثری در کاهش وزن فرد نداشته و مشکلات جدی سلامتی برای او ایجاد شده باشد. انجام چنین جراحی بزرگی باید زیر نظر پزشکان مجرب و متخصص انجام شده و مراقبتهای قبل و بعد از جراحی با دقت دنبال شوند تا از بروز عوارض احتمالی پیشگیری شود. با این وجود مانند هر روش جراحی احتمال خطر و عارضه وجود دارد.
خطرات و عوارض بای پس معده
خطرات احتمالی برای جراحی بای پس معده شامل موارد زیر است:
- واکنش های آلرژیک
- خونریزی
- لخته شدن خون
- عفونت
- نشت خط منگنه
- سندروم دامپینگ
- انسداد روده
- ریزش مو
- سوء تغذیه
- زخم و جراحت در کیسه معده
- افسردگی
- مرگ
- تنگی نفس
- رفلاکس معده
1) واکنش های آلرژیک
ممکن است برخی از بیماران نسبت به داروی بیحسی و داروی بیهوشی واکنشهای آلژیک داشته باشند.
2) خونریزی
از خونریزی جزئی تا خونریزی شدید بعد عمل بای پس معده ممکن است، اتفاق بیفتد. این خونریزیها می توانند منجر به جراحی اورژانسی، انتقال خون یا حتی مرگ شوند.
3) لخته شدن خون
لخته شدن خون که ترومبوز ورید عمقی و آمبولی ریه نیز نامیده می شود از دیگر عوارض عمل بای پس معده است که گاهی اوقات می تواند باعث مرگ شود.
4) عفونت
عفونت زخم، عفونت مثانه، ذات الریه، عفونت های پوستی و عفونت های عمیق شکمی نیز از دیگر عوارض جراحی بای پس هستند.
5) نشت خط منگنه
پس از عمل برای دور زدن معده، اتصالات جدید ممکن است به خوبی توسط جراح چاقی منگنه نشوند. در این صورت احتمال نشت از خط منگنه وجود خواهد داشت و این باعث میشود. در این صورت نشت اسید، باکتری ها و آنزیم های گوارشی باعث ایجاد آبسه و عفونت شدید خواهد شد. در این صورت بیمار نیاز به جراحی مجدد و مراقبتهای ویژه دارد.
6) سندروم دامپینگ
این یک وضعیت پزشکی است که در آن محتویات معده حالت طبیعی در روده کوچک تخلیه میکند به این حالت تخلیه سریع معده نیز میگویند. علائم سندرم دامپینگ شامل مشکلات قلبی و عروقی همراه با ضعف، تعریق، حالت تهوع، اسهال و سرگیجه است. در برخی از بیماران پس از بای پس معده رخ می دهد.
7) انسداد روده
هر گونه عمل جراحی در شکم می تواند بافت زخمی را به جای بگذارد. بیمارانی که بای پس معده انجام میدهند بیشتر در معرض خطر انسداد روده قرار دارند.
8) ریزش مو
بسیاری از بیماران برای مدت کوتاهی پس از عمل بای پس دچار ریزش مو می شوند. این عارضه با افزایش سطح ویتامین ها از بین میرود.
9) سوء تغذیه
این یکی دیگر از عوارض عمل بای پس معده است. پس از انجام این جراحی احتمال سوء جذب بسیاری از ویتامین ها و مواد معدنی وجود دارد. بیماران باید برای همیشه از مکمل های ویتامین و مواد معدنی استفاده کنند تا از این نوع خطرات در امان باشند.
10) زخم و جراحت در کیسه معده
بیمارانی که تحت عمل بای پس قرار می گیرند ممکن است دچار زخم هایی در کیسه، ته معده یا قسمت هایی از روده شوند. زخم ها ممکن است نیاز به درمان دارویی یا جراحی داشته باشند و درد مزمن، خونریزی و سوراخ شدن کیسه معده از عوارض زخم بعد جراحی است.
11) افسردگی
کم غذا خوردن و محدودیت در مصرف برخی مواد غذایی میتواند باعث افسردگی و نگرانی بیماران شود.
12) مرگ
اگر مانند اسلیو معده هر کدام از عوارض بعد از جراحی به سرعت تحت مداوا و درمان قرار نگیرند، احتمال عود عوارض وجود داشته و میتوانند تهدید کننده جان فرد باشند.
13) تنگی نفس
این عارضه به ندرت اتفاق میافتد اما با این وجود ممکن است برخی بیماران بعد از انجام جراحی دچار تنگی نفس شوند.
14) رفلاکس معده
از دیگر عوارض عمل بای پس معده میتوان به رفلاکس معده اشاره کرد که در آن اسید محتویات معده به مری بازگشت داده میشوند.
آیا میتوان از عوارض بای پس معده پیشگیری کرد؟
مهمترین نکته که شما را در برابر هرگونه عارضه احتمالی مصون نگه میدارد رعایت نکات و دستورالعملهای مراقبتی است که توسط پزشک ارائه میشود. اگر میخواهید عوارض بای پس معده به حداقل برسند به نکات زیر توجه کنید:
- رعایت رژیم غذایی
- مصرف مواد با ارزش غذایی بالا
- استفاده از مکملها و ویتامینها
- انجام معاینات مکرر پزشکی
- اصلاح شیوه غذا حوردن
1. رعایت رژیم غذایی
اولین و مهمترین نکته رعایت رژیم غذایی بعد از انجام این نوع جراحی چاقی است. در چند هفته ابتدایی بعد از جراحی شما باید تنها غذاهای آبکی و مایعات مصرف کنید. هیچ نوع توده جامدی نباید در سوپ شما وجود داشته باشد. سوپ باید کاملاً رقیق و شفاف مصرف شود. به مرور در ماههای بعد میتوانید سوپ خود را غلیظتر کرده و غذاهای پوره شده را نیز در لیست برنامه غذایی خود اضافه کنید. بعد از گذشت حداقل سه ماه شما میتوانید غذاهای جامد استفاده کنید.
2. مصرف مواد با ارزش غذایی بالا
بعد از انجام جراحی متابولیک حجم معده شما بسیار کاهش پیدا میکند و تنها به اندازه یک فنجان کوچک گنجایش دریافت غذا را خواهد داشت؛ بنابراین سعی کنید موادی را انتخاب کنید که مانند پروتئین ارزش غذایی بالایی داشته باشند و تا حدودی به جبران کمبودهای تغذیهای بدن کمک کنند.
3. استفاده از مکملها و ویتامینها
مکملها و ویتامینهای تجویزی توسط پزشک را باید روزانه مصرف کنید تا از سوء تغذیه و مشکلات مرتبط با آن پیشگیری شود. از جمله مکملها و ویتامینهای تجویز شده بعد از انجام جراحی میتوان به مولتی ویتامین، آهن، کلسیم، انواع ویتامین B اشاره کرد.
4. انجام معاینات مکرر پزشکی
نکته مهم دیگر در کاهش عوارض عمل بای پس معده انجام معاینات پزشکی مکرر است. شما باید برای اطمینان از وضعیت سلامتی خود آزمایشهای لازم بعد از جراحی را مطابق دستور پزشک دنبال کنید تا در صورت بروز هرگونه مشکل اقدامات احتیاطی سریع آغاز شوند.
5. اصلاح شیوه غذا خوردن
از پرخوری، سریع خوردن غذا و خوردن از غذاهای چرب و تند بپرهیزید. همچین هنگام صرف غذا نباید مایعات میل کنید.
بررسی کلی عوارض بای پس معده
بای پس معده با ایجاد تغییرات عمده روی معده و روده کوچک کار میکند؛ تا علاوه بر دریافت مواد غذایی کمتر سوء جذب نیز اتفاق بیفتد؛ در نتیجه بیمار سریعتر میتواند به کاهش وزن دست پیدا کند. انجام این جراحی تهاجمی میتواند با عوارض و خطراتی همراه باشد. از جمله مهمترین خطرات عوارض بای پس معده شامل خونریزی، سندروم دامپینگ، مشکلات گوارشی، نشت معده، سوءتغذیه، عفونت و…است. رعایت اقدامات احتیاطی مانند اصلاح رژیم غذایی و انجام آزمایشات معاینات مکرر میتواند از بروز عوارض پیشگیری کند. البته نکته مهم دیگر برای کاهش عوارض، مراجعه به بهترین جراح چاقی در تهران یعنی دکتر حامد قدسی است. انجام عملهای متعدد موفقیت آمیز با حداقل عوارض جانبی باعث شده تا نام ایشان در صدر لیست جراحان چاقی قرار بگیرد.
دکتر حامد قدسی عضو انجمن بینالمللی جراحان چاقی هستند که مدارک علمی خود را از دانشگاههای معتبر از جمله دانشگاه استراسبورگ فرانسه کسب نمودهاند.
منبع:
https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/gastric-bypass-surgery/about/pac-20385189