بای پس معده

بای پس معده: چاقی و اضافه وزن یکی از مشکلاتی است که بسیاری از افراد با آن درگیر می‌باشند. چاقی و اضافه وزن نه تنها روی سلامتی، بلکه روی اعتماد به نفس افراد تأثیر زیادی دارد.به همین دلیل بسیاری از افراد امروزه به دنبال راه حلی برای برطرف کردن این مشکل می‌باشند. رژیم‌های غذایی سخت و ورزش از جمله اقداماتی است که در راستای کاهش وزن انجام می‌شوند، اما متأسفانه برای همه به یک میزان اثر بخش نیستند.

به همین دلیل این دسته از افراد برای تحقق رویای تناسب اندام خود به دنبال پیدا کردن روش‌های دیگری برای لاغری هستند. یکی از این روش‌ها جراحی چاقی با تکنیک بای پس معده می‌باشد. هنگام جستجو در سایت‌های مختلف یا ویزیت با جراح متخصص ممکن است این سؤالات ذهن شما را درگیر کنند و بخواهید درباره آن‌ها بدانید. بای پس چیست؟ انواع عمل بای پس معده چگونه انجام می‌شوند؟ تأثیرات عمل بای پس معده برای لاغری چگونه است؟ معنی بای پس در پزشکی چیست؟ ما اینجا هستیم تا به این سؤالات شما به صورت کامل و دقیق پاسخ دهیم. پس با ما همراه باشید.

عمل بای پس معده

عمل بای پس معده یک تکنیک مهم در جراحی چاقی است که مواد غذایی برای ورود به سیستم گوارشی مقداری از روده کوچک و بخش بزرگی از معده را دور‌زده و همین امر باعث می‌شود تا فرد کالری کمتری دریافت کرده و سریعتر لاغر شود. در واقع عمل بای پس با استفاده از مکانیزم‌های گوناگونی باعث جذب کالری کمتر شده و این در نهایت منجر به کاهش وزن می‌شود. این عمل برای اولین بار در سال ۱۹۶۷ بوسیله ایتو و می‌سون در دانشگاه آیووا انجام شد.

این عمل در واقع مانند اسلیو معده یک روش جراحی برای درمان بیماری‌های چاقی می‌باشد. این عمل در اصطلاح پزشکی گاستریک بای پس (Gastric bypass) گفته می‌شود و برای افرادی توصیه می‌شود که نمی‌توانند با استفاده از روش‌های معمول لاغر شوند و چاقی آن‌ها باعث بیماری‌های خطرناکی می‌شود.

دقت داشته باشید که جراحی‌های چاقی هیچوقت به عنوان اولین قدم جهت کاهش وزن توصیه نمی‌شوند. در صورت اقدام بی‌مورد و غیر ضروری، جراحی ممکن است صدمات غیر قابل جبرانی در پی داشته باشد. در واقع این عمل زمانی توصیه می‌شود که چاقی تهدیدی برای زندگی و سلامتی فرد باشد.

نحوه انجام عمل بای پس معده

بای پس معده معمولاً توسط جراح چاقی به دو صورت جراحی باز و یا جراحی لاپارسکوپیک (به وسیله دستگاه لاپاراسکوپ و ایجاد چند برش کوچک) انجام می‌شود. در طی این عمل بخشی از معده که در زیر ناحیه کاردیا قرار دارد، برداشته می‌شود و قسمتی از روده کوچک را به آن وصل می‌کنند.

مراحل انجام بای پس معده

پیش از انجام جراحی بای پس معده، بیمار باید تحت ارزیابی کامل پزشکی قرار گیرد. این ارزیابی شامل بررسی سابقه پزشکی، وضعیت روانی، و بررسی شاخص توده بدنی (BMI) است. پزشک همچنین با بیمار در مورد انتظارات و تغییرات سبک زندگی پس از جراحی صحبت می‌کند. علاوه بر این، آزمایش‌های خون، تست‌های عملکرد قلب و ریه، و سایر بررسی‌های ضروری برای اطمینان از مناسب بودن بیمار برای جراحی انجام می‌شود. در این مرحله، بیمار باید تصمیم بگیرد که آیا می‌تواند تغییرات لازم در رژیم غذایی و سبک زندگی را بپذیرد یا خیر.

آماده‌سازی برای جراحی

پس از تایید صلاحیت بیمار برای جراحی، پزشک رژیم غذایی خاصی را برای آماده‌سازی بیمار قبل از عمل تعیین می‌کند. این رژیم معمولاً شامل کاهش مصرف کالری و چربی است تا چربی اطراف کبد و معده کاهش یابد و عمل جراحی راحت‌تر و ایمن‌تر انجام شود. همچنین، بیمار باید مصرف دخانیات و الکل را قطع کند و داروهای تجویز شده توسط پزشک را مصرف کند. پزشک ممکن است از بیمار بخواهد که فعالیت‌های بدنی سبک انجام دهد و از رژیم مایعات پیروی کند.

 بیهوشی عمومی

جراحی بای پس معده تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود، به این معنی که بیمار در طول عمل خواب است و هیچ دردی حس نمی‌کند. بیهوشی توسط یک متخصص بیهوشی انجام می‌شود که قبل از شروع جراحی وضعیت عمومی بیمار را ارزیابی کرده و داروی بیهوشی را تزریق می‌کند. در طول جراحی، متخصص بیهوشی به دقت وضعیت حیاتی بیمار را مانند ضربان قلب، فشار خون، و سطح اکسیژن خون مانیتور می‌کند. هدف از این مرحله، اطمینان از راحتی و ایمنی بیمار در طول جراحی است.

انجام عمل جراحی به روش لاپاراسکوپی

بیشتر جراحی‌های بای پس معده به روش لاپاراسکوپی انجام می‌شوند. در این روش، جراح چند برش کوچک روی شکم بیمار ایجاد می‌کند و از طریق این برش‌ها ابزارهای جراحی و یک دوربین کوچک وارد بدن می‌شود. دوربین به جراح کمک می‌کند تا تصویر دقیق‌تری از داخل بدن بیمار داشته باشد و مراحل جراحی را به دقت اجرا کند. لاپاراسکوپی نسبت به جراحی باز مزایای زیادی دارد، از جمله کاهش درد پس از عمل، کاهش زمان بهبودی و کاهش خطرات عفونت و سایر عوارض.

 کوچک کردن معده

در مرحله بعد، جراح قسمتی از معده را جدا کرده و بخش کوچکی از آن که به اندازه حدود ۳۰ میلی‌لیتر است، باقی می‌گذارد. این بخش کوچک از معده به عنوان “کیسه معده” عمل می‌کند و مقدار غذایی که بیمار می‌تواند بخورد، به‌طور قابل‌توجهی کاهش می‌یابد. این کاهش حجم معده باعث می‌شود بیمار زودتر احساس سیری کند و مقدار غذای کمتری مصرف کند. این مرحله یکی از مهم‌ترین مراحل جراحی بای پس معده است که به‌طور مستقیم بر کاهش وزن بیمار تاثیر می‌گذارد.

بای پس روده کوچک

پس از کوچک کردن معده، جراح بخشی از روده کوچک را به معده کوچک‌شده متصل می‌کند. این مرحله باعث می‌شود که غذا از بیشتر بخش‌های معده و روده کوچک عبور نکند و سریع‌تر به بخش انتهایی روده برسد. با کاهش جذب کالری و مواد مغذی، بیمار وزن از دست می‌دهد. این تغییر در مسیر گوارش یکی از عواملی است که باعث کاهش وزن سریع‌تر و مؤثرتر در بیماران می‌شود. همچنین، این مرحله به بهبود مشکلات متابولیک مانند دیابت نوع ۲ نیز کمک می‌کند.

بستن برش‌ها و اتمام جراحی

پس از اتصال معده و روده، جراح تمامی برش‌ها را با استفاده از بخیه‌های جذبی یاغیرجذبی می‌بندد. این برش‌ها معمولاً کوچک و در حدود چند میلی‌متر هستند و به مرور زمان بهبود می‌یابند. جراح از محل‌های جراحی اطمینان حاصل می‌کند که هیچ نشتی یا مشکلی در مسیر گوارشی ایجاد نشده است. پس از اتمام جراحی، بیمار به اتاق بهبودی منتقل می‌شود تا تحت نظر قرار گیرد و به تدریج از اثرات بیهوشی خارج شود. این مرحله پایان جراحی است و پس از آن بیمار وارد فاز بهبودی می‌شود.

بهبودی پس از جراحی

بیمار معمولاً پس از جراحی بای پس معده باید ۲ تا ۳ روز در بیمارستان بستری بماند. در این مدت، تیم پزشکی وضعیت بیمار را به دقت مانیتور می‌کند و از بهبود صحیح برش‌ها و عملکرد گوارشی اطمینان حاصل می‌کند. بیمار در روزهای ابتدایی پس از جراحی تنها مجاز به مصرف مایعات است و به تدریج رژیم غذایی او به سمت غذاهای نرم و سپس غذاهای جامد تغییر می‌کند. بیمار باید توصیه‌های پزشک را در مورد مصرف داروها، رعایت رژیم غذایی، و انجام فعالیت‌های بدنی سبک رعایت کند.

 پیگیری‌های پس از جراحی

پس از ترخیص از بیمارستان، بیمار باید به‌طور منظم با پزشک خود ملاقات کند تا از روند بهبودی و کاهش وزن اطمینان حاصل شود. پیگیری‌های پس از جراحی شامل آزمایش‌های دوره‌ای خون برای بررسی وضعیت ویتامین‌ها و مواد معدنی، مانیتورینگ عملکرد گوارشی، و تنظیم رژیم غذایی و داروها است. همچنین، بیمار باید مکمل‌های ویتامین و مواد معدنی مصرف کند تا از کمبودهای احتمالی جلوگیری شود. پیگیری‌های منظم پس از جراحی به بهبود کلی وضعیت بیمار و جلوگیری از بروز عوارض کمک می‌کند.

اقدامات لازم پیش از عمل بای پس معده

پیش از عمل جراحی بای پس معده باید اقدامات خاصی انجام دهید. پس از مراجعه به پزشک وضعیت سلامتی بیمار به صورت کامل مورد بررسی قرار می‌گیرد و معاینات لازم انجام می‌شود. پزشک با توجه به شرایط جسمی بیمار، آزمایش‌ها و تصویر‌برداری‌های مختلف صورت گرفته شده برای انجام گاستریک تصمیم‌گیری می‌کند. سپس لیستی از توصیه‌های پیش از عمل را در اختیار شما قرار می‌دهد. این نکات و توصیه‌ها به شرح زیر می‌باشند:

• مصرف بعضی از دارو‌ها مانند آسپرین، وارفارین، ویتامین E و … که مانع لخته شدن خون می‌شوند باید چند روز و یا چند هفته قبل از جراحی قطع شوند.
• اگر باردار هستید و یا قصد بارداری دارید، حتماً به پزشک خود اطلاع دهید.
• مصرف سیگار و سایر دخانیات باید چند هفته قبل از عمل قطع شود. ترک سیگار و سایر دخانیات بعد از جراحی می‌تواند بر روند بهبود بعد از عمل تأثیر بسزایی داشته باشد.

انواع عمل بای پس معده

به صورت کلی عمل جراحی بای پس معده، خود شامل چندین تکنیک جراحی مختلف می‌باشد که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم داشت:

1- بای پس معده کلاسیک

 در جراحی گاستریک کلاسیک معده به دو قسمت تقسیم می‌شود. قسمت کوچکتر همچنان وظیفه دریافت غذا را خواهد داشت و قسمت پایینی و بزرگتر معده به روده کوچک متصل می‌شود. در این صورت تنها بخش کمی از مواد غذایی وارد معده شده و بقیه آن از طریق اتصال معده به روده کوچک سیستم گوارشی را دور می‌زند. این باعث می‌شود تا فرد با خوردن مقدار کمی مواد غذایی احساس سیری کند.

2- مینی بای پس

 این تکنیک مانند گاستریک معده کلاسیک بوده و تنها تفاوت آن در تغییراتی که روی روده کوچک انجام می‌شود. در این جراحی بخشی از روده کوچک بریده شده و سپس به معده متصل می‌شود.

3- ساسی بای پس

این عمل ترکیبی از اسلیو معده و بای پس معده کلاسیک است به این معنا که پس از ایجاد برش، معده به شکل آستین درآمده و بخشی از روده کوچک به همین قسمت آستین مانند متصل می‌شود.

4- سادی بای پس

این روش جراحی مسیر غذای حذف شده از طریق روده را کوتاه‌تر می‌کند. بادی پس مانند ساسی پس ترکیبی از اسلیو و بای پس یا گاستریک معده می‌باشد، با این تفاوت که نسبت به روش‌های قبلی میزان کمتر از روده برش داده می‌شود و معده برش داده شده که به شکل آستین درآمده به حلقه‌ای از روده کوچک متصل شده تا از این طریق روده بیشتر دور‌زده شود.

اقدامات لازم پس از جراحی بای پس معده

مدت زمان بستری بعد گاستریک معده بستگی به شرایط بیمار دارد. اغلب بیماران بین ۳ تا ۵ روز در بیمارستان بستری می‌شوند. اقدامات لازم پس از جراحی معده به دو بخش تقسیم می‌شوند، زمانی که بیمار در بیمارستان بستری است و زمانی که از بیمارستان ترخیص می‌شود.

• اقدامات لازم پس از جراحی بای پس در بیمارستان
• شروع فعالیت جسمی به صورت آرام مانند بلند شدن از تخت یا جابجا شدن
• قدم زدن آهسته
• رعایت رژیم غذایی توصیه شده

توجه داشته باشید که رعایت این سه مورد روند بهبودی شما را سریع‌تر کرده و عوارض خاصی مانند لخته شدن خون را کاهش می‌دهند.

اقدامات لازم پس از جراحی بای پس در منزل

• چکاپ به صورت منظم
• انجام دستورالعمل تجویز شده توسط پزشک
• کنار گذاشتن تمرینات سخت ورزشی
• مصرف مکمل‌ها
• هیدراته نگه داشتن بدن

رژیم غذایی بعد از عمل بای پس معده

بعد از انجام جراحی گاستریک معده باید از رژیم خاصی پیروی کنید. در روز‌های اول بعد از عمل باید از مصرف غذا‌های جامد بپرهیزید و فقط سوپ رقیق و مایعات میل کنید. دقت داشته باشید که این رژیم باید تا زمانی که معده و روده شما به شرایط جدید عادت می‌کنند، ادامه داشته باشد.

رژیم غذایی بعد از گذشت چند روز بر اساس دستورالعمل مشخصی از مایعات شل و ابکی شروع شده و به تدریج غذا‌های پوره شده نرم به برنامه غذایی فرد وارد می‌شوند. در نهایت مصرف غذا‌های جامد و روزانه آغاز خواهند شد. در این رژیم غذایی به دلیل محدودیت‌هایی که وجود دارد، پزشک مکمل غذایی (مولتی ویتامین حاوی آهن، کلسیم و ویتامین B12 برای فرد تجویز می‌کند.

اهداف جراحی بای پس معده

به صورت کلی بای پس معده کلاسیک و یا سنتی برای ایجاد محدودیت و سوء جذب صورت می‌گیرد. اهداف این جراحی را می‌توان به موارد زیر خلاصه نمود:

• کاهش مصرف غذای فرد
• کاهش جذب کالری مواد غذایی در بدن

برای کاهش مصرف غذا باید سایز معده تغییر کند و برای کاهش جذب مواد غذایی باید فعالیت روده را به شیوه‌ای خاص تغییر داد. برای تحقق این اهداف، در عمل گاستریک، معده به دو کیسه فوقانی و تحتانی تقسیم می‌شود بخش فوقانی ۵ الی ۱۰ درصد اندازه کل معده می‌باشد و وظیفه نگهداری غذا را بر عهده دارد.

سپس بخشی از روده کوچک که وظیفه جذب غذا را بر عهده دارد، کنار گذاشته می‌شود. دقت داشته باشید که در این روش هیچ قسمتی از معده جدا نمی‌شود. یعنی قسمت بزرگ‌تر معده تولید و ترشح آنزیم‌ها را انجام می‌دهد، ولی غذایی به این قسمت وارد نمی‌شود. همچنین بخشی از روده به معده کوچک‌تر متصل شده و بخش مهم روده که وظیفه جذب مواد غذایی را بر عهده دارد، از مسیر خارج می‌شود.

چه مقدار از وزن بعد عمل بای پس معده کاهش پیدا می‌کند؟

بعد از کوچک شدن معده، فرد احساس سیری دارد. به همین دلیل میلی به خوردن غذا ندارد. از طرف دیگر، در روده جذب مواد غذایی کاهش پیدا کرده و کالری کم‌تری به بدن می‌رسد. به همین دلیل در این روش فرد حدود ۸۰ الی ۱۰۰ درصد اضافه وزن خود را از دست می‌دهد.

دقت داشته باشید که این روش جراحی لاغری برای افرادی که شاخص توده بدنی آن‌ها بالای ۴۰ است و نمی‌توانند با ورزش و رژیم غذایی وزن خود را کاهش دهند، مناسب است. این عمل به افراد دیابتی، به ویژه بیماران چاقی که به تازگی دچار دیابت شده‌اند، با شاخص توده بدنی ۳۰ تا ۳۵ نیز توصیه می‌شود.

چه افرادی کاندیدای عمل بای پس معده هستند؟

تشخیص این که کاندیدای خوبی برای انجام این عمل هستید یا خیر، بر عهده پزشک متخصص می‌باشد. به صورت کلی افرادی که می‌توانند کاندیدای مناسبی برای انجام عمل بای پس معده باشند، دارای مشخصات زیر هستند:

• افرادی که شاخص توده بدنی (BMI) آن‌ها ۴۰ و یا بالاتر از ۴۰ است.
• افرادی که شاخص توده بدنی آن‌ها بین ۳۵ تا ۳۹. ۹ است و دچار مشکلات و بیماری‌های مرتبط با چاقی مثل، دیابت نوع ۲، فشار خون بالا و مشکلات تنفسی حین خواب هستند.

چه کسانی نمی‌توانند عمل بای پس معده را انجام دهند؟

با وجود فواید جراحی بای پس معده، همه افراد مناسب این جراحی نیستند. افرادی که مشکلات روانی جدی یا اختلالات خوردن مانند پرخوری عصبی دارند، ممکن است کاندیدای مناسبی برای این جراحی نباشند. همچنین، افرادی که به شدت به الکل یا مواد مخدر وابسته هستند یا مشکلات قلبی و ریوی شدید دارند، معمولاً از انجام این جراحی منع می‌شوند. زنان باردار یا افرادی که قصد بارداری در آینده نزدیک دارند نیز نباید این جراحی را انجام دهند. به علاوه، افرادی که تمایلی به تغییر سبک زندگی و پیروی از یک برنامه غذایی و ورزشی دقیق پس از جراحی ندارند، ممکن است نتیجه مطلوبی از این عمل نگیرند.

مزایای انجام عمل بای پس معده

از مهم‌ترین مزایای انجام عمل گاستریک معده می‌توان به درمان بیماری‌های مختلفی همچون، دیابت نوع ۲، فشار خون بالا، آپنه خواب و … اشاره داشت. در واقع این عمل با اثر‌گذاری طولانی مدت خود می‌تواند روی سلامتی بیمار و کاهش وزن آن تأثیر مثبتی داشته باشد. از طرفی کاهش وزن باعث می‌شود تا فرد با اعتماد به نفس بیشتری در جامعه حضور داشته باشد. سلامتی جسمی روحی و ارتقاء کیفیت سطح زندگی سودمندی‌هایی هستند که افراد را برای انجام این نوع جراحی کاهش وزن تشویق می‌کنند.

عوارض و معایب انجام عمل بای پس معده

عمل گاستریک معده مانند سایر عمل‌ها اگر به درستی صورت نگیرد، می‌تواند با عوارضی همراه باشد. در زیر به مهم‌ترین عوارض و معایب این عمل اشاره شده است:

• انسداد روده
• ایجاد لخته‌های خون
• ایجاد نشتی در سیستم گوارش
• ایجاد فتق
• تهوع و استفراغ
• خونریزی زیاد
• حساسیت و آلرژی به دارو‌های بیهوشی
• زخم‌های گوارشی
• عفونت
• مشکلات تنفسی

نکته مهم: دقت داشته باشید که اغلب این عوارض بستگی به مراقبت‌های بعد از عمل بای پس و مهارت و تخصص جراح دارند. پس در انتخاب جراح و رعایت دستورالعمل‌های توصیه شده جدی و کوشا باشید.

واکنش بدن به کاهش وزن سریع در عمل جراحی بای پس معده

برخی تغییرات به دلیل کاهش وزن سریع در بدن رخ می‌دهند که معمولاً ۳ تا ۶ ماه بعد به صورت کامل بهبود پیدا می‌کنند. این تغییرات به شرح زیر می‌باشند:

• خشکی پوست
• نازک شدن و ریزش مو
• بدن درد و احساس سرما خوردگی
• تغییرات خلق و خو

در چه صورتی نتیجه عمل و کاهش وزن ماندگار می‌شود؟

در صورتی پیروی از برنامه تجویز شده توسط پزشک و تغییر در سبک زندکی خود نتیجه عمل و کاهش وزن ماندگار خواهد شد. با رعایت این موارد در طی ۲ سال می‌توانید ۶۰ درصد اضافه وزن خود را کم کنید.

آیا عمل بای پس معده باعث بهبودی بیماری‌های مرتبط با چاقی می‌شود؟

عمل جراحی بای پس معده می‌تواند روی بهبودی بسیاری از بیماری‌های چاقی مانند، رفلاکس مری به معده، نازایی، سکته، دیابت نوع ۲، بیماری قلبی، فشار خون بالا و کلسترول بالا و …تأثیر مثبت بگذارد. علاوه بر این نمی‌توان از تأثیرات این جراحی بر روحیه افراد نیز غافل شد. بعد از کاهش وزن فرد می‌تواند اعتماد به نفس خود را به دست آورده و به فعالیت‌های مورد علاقه خود بپردازید. به این صورت می‌توانید سطح کیفیت زندگی خود را به طرز چشمگیری افزایش داد.

جمع بندی

جراحی بای پس معده یکی از روش‌های موثر برای کاهش وزن و درمان چاقی مفرط است که با کاهش حجم معده و تغییر مسیر بخشی از روده کوچک انجام می‌شود. این جراحی به بیماران کمک می‌کند تا علاوه بر کاهش وزن، مشکلات مرتبط با چاقی مانند دیابت نوع ۲ و فشار خون بالا را بهبود بخشند. مراقبت‌های قبل از جراحی شامل رعایت رژیم غذایی خاص، توقف مصرف دخانیات و الکل و مشاوره با پزشک است.

پس از جراحی، بیمار باید رژیم غذایی مناسب را رعایت کند، مکمل‌های ویتامینی مصرف کند و فعالیت بدنی سبک داشته باشد. پیگیری‌های منظم با پزشک به بهبود وضعیت کمک می‌کند و از بروز عوارض احتمالی جلوگیری می‌کند. با رعایت این نکات، بیماران می‌توانند به نتایج مثبت و بهبود کیفیت زندگی خود دست یابند.

اهمیت مراجعه به پزشک ماهر جهت انجام جراحی بای پس

مراجعه به پزشک متخصص یکی از مهم‌ترین مواردی است که حتماً باید به آن توجه داشته باشید. برای کسب اطمینان از اینکه کاندیدای مناسبی برای این عمل هستید یا خیر، توصیه می‌کنیم با پزشک متخصص در این زمینه مشورت کنید. دقت داشته باشید که اگر واجد شرایط نباشید و به این موضوع توجه نکنید، امکان بروز عوارض و مشکلات جدی وجود خواهد داشت.

دکتر سید حامد قدسی یکی از بهترین جراحان چاقی در تهران می‌باشند که با داشتن سال‌ها تجربه، توانسته‌اند به افراد زیادی برای داشتن اندام و وزن ایده‌آل کمک کند. شما می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد گاستریک و انواع عمل بای پس معده با شماره تلفن درج شده در صفحه وب سایت تماس حاصل فرمایید و از راهنمایی‌های لازم بهره‌مند شوید.

منابع:

https://www. advancedobesitysurgery. com. au/laparoscopic-sadi-s-surgery/

https://medlineplus. gov/ency/article/007199. htm