یک عمل جراحی که در آن متخصص با دور زدن مقداری از روده کوچک و بخش بزرگی ار معده با کم کردن کالری دریافتی بدن فرد به کاهش وزن او کمک کنند. عمل بای پس معده با استفاده ها از مکانیزم های گوناگونی باعث جذب کمترکالری در بدن می شود که ای کار منجر به کاهش وزن میشود. این عمل برای اولین بار در سال 1967 بوسیله ایتو و میسون در دانشگاه آیووا انجام شد.
چاقی و اضافه وزن یکی از مشکلاتی است که بسیاری از افراد با آن درگیر می‌باشند. چاقی و اضافه وزن نه تنها روی سلامتی، بلکه روی اعتماد به نفس افراد تاثیر مستقیم می‌گذارد.
نگاه کلی به عمل بای پس
| نام عمل | بای پس |
| انواع | بای پس کلاسیک – مینی بای پس – ساسی بای پس – سادی بای پس |
| اهداف عمل | ایجاد محدودیت در مصرف غذا و سوء جذب کالری |
| پزشک مربوطه | دکتر حامد قدسی |
| BMI مناسب برای جراحی | 40 به بالا |
| شیوه جراحی | لاپروسکپی |
| مدت زمان جراحی | 2 تا 4 ساعت |
| مقدار کاهش وزن | بالای 80 درصد اضافه وزن |
| اصلی ترین مزایا | کاهش وزن سریع |
| دوره نقاهت | 2 تا 4 روز |
به همین دلیل بسیاری از افراد امروزه به دنبال راه حلی برای برطرف کردن این مشکل می‌باشند. رژیم های غذایی سخت و ورزش از جمله کارهایی است که روی برخی از افراد جواب نمی‌دهند. به همین دلیل این افراد به دنبال روش‌های دیگری برای لاغری هستند. یکی از این روش‌ها عمل جراحی بای پس معده می‌باشد. شاید برای شما هم این سوالات پیش بیاید که بای پس یعنی چه؟ انواع عمل بای پس معده چیست؟ تاثیرات عمل بای پس معده برای لاغری چگونه است؟ معنی بای پس در پزشکی چیست؟ در ادامه به پاسخ این سوالات می‌پردازیم.
آشنایی با عمل بای پس معده
عمل بای پس معده در واقع مانند اسلیو معده یک روش جراحی برای درمان بیماریهای چاقی می باشد. این عمل در اصطلاح پزشکی Gastric bypass گفته میشود. این عمل برای افرادی توصیه میشود که نمی‌توانند با استفاده از روش‌های معمول لاغر شوند و چاقی آن‌ها باعث بیماریهای خطرناکی میشود.
دقت داشته باشید که جراحی‌های چاقی هیچوقت به عنوان اولین قدم جهت کاهش وزن به کار نمی‌روند. این نکته را هم در نظر داشته باشید که در صورت اقدام بی‌مورد جراحی، ممکن است صدمات غیر قابل جبرانی در پی داشته باشد. در واقع این عمل زمانی توصیه میشود که فرد بیمار با وجود ورزش و رعایت رژیم غذایی و تغییر سبک زندگی نمی‌تواند وزن خود را کاهش دهد و چاقی تهدیدی برای زندگی او به شمار می‌رود.
انواع عمل بای پس معده
به صورت کلی عمل جراحی بای پس معده، خود شامل چندین تکنیک جراحی مختلف می‌باشد که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم داشت:
- بای پس معده کلاسیک
- مینی بای پس
- ساسی بای پس
- سادی بای پس
اهداف جراحی بای پس معده
به صورت کلی بای پس معده کلاسیک و یا سنتی برای ایجاد محدودیت و سوء جذب صورت می‌گیرد. اهداف این جراحی را می‌توان به موارد زیر خلاصه نمود:
- کاهش مصرف غذای فرد (اصل محدودیت)
- کاهش جذب کالری مواد غذایی در بدن (اصل سوء جذب)
برای کاهش مصرف غذا باید سایز معده تغییر کتد و برای کاهش جذب مواد غذایی باید فعالیت روده را به شیوه‌ای خاص تغییر داد. برای تحقق این اهداف، در عمل بای پس، معده به دو کیسه فوقانی و تحتانی تقسیم میشود که یکی از آن‌ها 5 الی 10 درصد اندازه کل می‌باشد و وظیفه نگهداری غذا را بر عهده دارد.
سپس بخشی از روده کوچک که وظیفه جذب غذا را بر عهده دارد، کنار گذاشته میشود. دقت داشته باشید که در این روش هیچ قسمتی از معده جدا نمی‌شود. یعنی قسمت بزرگ‌تر معده تولید و ترشح آنزیم‌ها را انجام می‌دهد، ولی غذایی به این قسمت وارد نمی‌شود.
همچنین بخشی از روده به معده کوچک‌‌‌‌‌‌‌‌تر متصل شده و بخش مهم روده که وظیفه جذب مواد غذایی را بر عهده دارد، از مسیر خارج میشود.
احساس بیمار بعد از این عمل
بعد از کوچک شدن معده، فرد احساس سیری دارد. به همین دلیل میلی به خوردن غذا ندارد. از طرف دیگر، در روده جذب مواد غذایی کاهش پیدا کرده و کالری کم‌تری به بدن می‌رسد. به همین دلیل در این روش فرد حدود 80 الی 100 درصد اضافه وزن خود را از دست می‌دهد.
دقت داشته باشید که این روش جراحی لاغری برای افرادی که شاخص توده بدنی آن‌ها بالای 40 است و نمی‌توانند با ورزش و رژیم غذایی وزن خود را کاهش دهند، مناسب است. این عمل به افراد دیابتی، به ویژه بیماران چاقی که به تازگی دچار دیابت شده‌اند، با شاخص توده بدنی 30 تا 35 توصیه میشود.
مزایای انجام عمل بای پس معده
از مهم‌ترین مزایای انجام عمل بای پس معده می‌توان به درمان بیماریهای مختلفی همچون: دیابت نوع ۲، فشار خون بالا، آپنه خواب و … اشاره داشت. در واقع این عمل با اثر‌گذاری طولانی مدت خود می‌تواند روی سلامتی بیمار و کاهش وزن آن تاثیر مثبتی داشته باشد.
عوارض و معایب انجام عمل بای پس معده
عمل بای پس معده مانند سایر عمل‌‌‌‌ها اگر به درستی صورت نگیرد، می‌تواند با عوارضی همراه باشد. در ادامه به مهم‌ترین عوارض و معایب این عمل اشاره خواهیم داشت:
- انسداد روده
- ایجاد لخته‌های خون
- ایجاد نشتی در سیستم گوارش
- ایجاد فتق
- تهوع و استفراغ
- خونریزی زیاد
- حساسیت و آلرژی به داروهای بیهوشی
- زخم های گوارشی
- عفونت
- مشکلات تنفسی
نکته: دقت داشته باشید که اغلب این عوارض بستگی به مراقبت‌های بعد از عمل بای پس دارد. پس در انتخاب پزشک و جراح و توصیه‌های آن‌ها دقت داشته باشید.
نحوه انجام عمل بای پس معده
بای پس معده معمولا به دو صورت جراحی باز و یا جراحی لاپارسکوپیک (به وسیله دستگاه لاپاراسکوپ و ایجاد چند برش کوچک) انجام میشود. در طی این عمل بخشی از معده که در زیر ناحیه کاردیا قرار دارد، برداشته میشود و قسمتی از روده کوچک را به آن وصل می‌کنند.
این نکته را به خاطر داشته باشید که اندازه‌هایی که برای این اتصال در نظر گرفته میشود، بستگی به شاخص توده بدنی فرد دارد. در این عمل با ایجاد محدودیت در ابعاد معده و تغییرات در میزان جذب مواد غذایی، وزن فرد کاهش پیدا می‌کند.
اقدامات لازم پیش از عمل بای پس معده
پیش از عمل جراحی بای پس معده باید اقدامات خاصی انجام دهید. در ادامه به این اقدامات به صورت مختصر اشاره خواهیم داشت:
- شرح حال کامل از وضعیت سلامت خود به پزشک
- مراجعه به پزشک جهت معاینه
پزشک با توجه به شرایط جسمی بیمار، آزمایش‌ها و تصویر برداری‌های مختلف صورت گرفته شده برای انجام بای پس تصمیم‌گیری می‌کند. معمولا پزشک لیستی از توصیه‌های پیش از عمل و بعد از عمل در اختیار شما قرار می‌دهد که باید به آن‌ها توجه داشته باشید.
نکات پیش از عمل بای پس
پیش از انجام عمل بای پس نکاتی وجود دارد که حتما باید به آن‌ها توجه داشته باشید. این نکات به شرح زیر می‌باشد:
- بعضی از داروها مانند: آسپرین، وارفارین، ویتامین E و … از لخته شدن خون جلوگیری می‌کنند. مصرف این داروها حتما باید چند روز و یا چند هفته قبل از جراحی موقتا قطع شود.
- اگر باردار هستید و یا قصد بارداری دارید، حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
- مصرف سیگار و سایر دخانیات باید چند هفته قبل از عمل قطع شود.
- ترک سیگار و سایر دخانیات بعد از جراحی می‌تواند روی بهبود بعد از عمل تاثیر بسزایی داشته باشد.
مدت زمان بستری عمل بای پس معده
به صورت کلی مدت زمان بستری بستگی به شرایط بیمار دارد. اغلب بیماران بین 3 تا 5 روز در بیمارستان بستری می‌شوند.
اقدامات لازم پس از جراحی بای پس معده
بعد از عمل جراحی، زمانی که در بیمارستان بستری هستید، لازم است اقدامات خاصی را انجام دهید. این اقدامات به شرح زیر می‌باشد:
- شروع فعالیت جسمی به صورت آرام
- قدم زدن آهسته
- رعایت رژیم غذایی مختص عمل بای پس معده
نکته: توجه داشته باشید که رعایت این سه مورد روند بهبودی شما را سریع‌تر کرده و عوارض خاصی مانند: لخته شدن خون را کاهش می‌دهد.
اقدامات لازم بعد از ترخیص
بعد از مرخص شدن از بیمارستان نیز باید اقداماتی انجام دهید که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم داشت:
- چکاپ به صورت منظم
- انجام دستورالعمل تجویز شده توسط پزشک
رژیم غذایی بعد از عمل بای پس معده
بعد از انجام جراحی بای پس معده باید از رژیم خاصی پیروی کنید. در ادامه به رژیم غذایی در دوره‌های مختلف بعد از عمل می‌پردازیم:
روزهای اول بعد از عمل:
رژیم غذایی در روزهایی ابتدایی بعد از عمل به شرح زیر می‌باشد:
- عدم استفاده از غذاهای جامد
- مصرف مایعات
نکته: دقت داشته باشید که این رژیم باید تا زمانی که معده و روده شما به شرایط جدید عادت کند، ادامه یابد.
بعد از گذشت چند روز از عمل:
رژیم غذایی بعد از گذشت چند روز بر اساس دستورالعمل مشخصی از مایعات به سمت مایعات سفت و مغذی و سپس غذاهای جامد می‌رود. در این رژیم غذایی به دلیل محدودیت‌هایی که وجود دارد، پزشک مکمل غذایی (مولتی ویتامین حاوی آهن، کلسیم و ویتامین B12) برای فرد تجویز می‌کند.
واکنش بدن به کاهش وزن سریع در عمل جراحی بای پس معده
برخی تغییرات به دلیل کاهش وزن سریع در بدن رخ می دهد که معمولا 3 تا 6 ماه بعد به صورت کامل بهبود پیدا می‌کنند. این تغییرات به شرح زیر می‌باشد:
- خشکی پوست
- نازک شدن و ریزش مو
- بدن درد و احساس سرما خوردگی
- تغییرات خلق و خو
در چه صورتی نتیجه عمل و کاهش وزن ماندگار میشود؟
در صورتی که موارد زیر را رعایت کنید، نتیجه عمل و کاهش وزن ماندگار میشود:
- در صورت تغییر در سبک زندکی خود
- پیروی از برنامه تجویز شده توسط پزشک
نکته: در واقع با رعایت موارد فوق در طی 2 سال می‌توانید 60 درصد اضافه وزن خود را کم کنید.
آیا عمل بای پس معده باعث بهبودی بیماریهای چاقی میشود؟
عمل جراحی بای پس معده می‌تواند روی بهبودی بسیاری از بیماریهای چاقی مانند: رفلاکس مری به معده، نازایی، سکته، دیابت نوع 2، بیماری قلبی، فشار خون بالا و کلسترول بالا و …تاثیر مثبت بگذارد. همچنین توجه داشته باشید که بعد از کاهش وزن می‌توانید اعتماد به نفس خود را به دست آورده و به فعالیت‌های مورد علاقه خود بپردازید.
به این صورت می‌توانید سطح کیفیت زندگی خود را به طرز چشمگیری افزایش دهید.
کاندیدای مناسب عمل بای پس معده
تشخیص این که کاندیدای خوبی برای انجام این عمل هستید یا خیر بر عهده پزشک متخصص می‌باشد. به صورت کلی افرادی که می‌توانند کاندیدای مناسبی برای انجام عمل بای پس معده باشند، دارای مشخصات زیر هستند.
- افرادی که شاخص توده بدنی یا همان (BMI) آن‌ها 40 و یا بالاتر از 40 است.
- افرادی که شاخص توده بدنی آن‌ها بین 35 تا 39.9 است و دچار مشکلات و بیماریهای مرتبط با چاقی مثل: دیابت نوع 2، فشار خون بالا و مشکلات تنفسی حین خواب هستند.
اهمیت مراجعه به پزشک ماهر جهت انجام جراحی بای پس
مراجعه به پزشک متخصص یکی از مهم‌ترین مواردی است که حتما باید به آن توجه داشته باشید. برای کسب اطمینان از اینکه کاندیدای مناسبی برای این عمل هستید یا خیر، توصیه می‌کنیم با پزشک متخصص در این زمینه مشورت کنید. دقت داشته باشید که اگر واجد شرایط نباشید و به این موضوع توجه نکنید، امکان بروز عوارض و مشکلات جدی وجود خواهد داشت.
دکتر سید حامد قدسی یکی از بهترین و معروف‌ترین پزشکان در زمینه انواع جراحی‌های چاقی می‌باشد که با داشتن سال‌ها تجربه، توانسته‌اند به افراد زیادی برای داشتن اندام و وزن ایده آل کمک کند. شما می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد عمل بای پس و انواع عمل بای پس معده با شماره تلفن درج شده در صفحه وب سایت تماس حاصل فرمایید و از راهنمایی‌های لازم بهره‌مند شوید.
