ارتباط سنگ کیسه صفرا و چاقی چیست ؟

 در این مقاله ارتباط سنگ کیسه صفرا و چاقی بیشتر مورد بررسی قرار گرفته و راهکار های درمانی آن به شکل اصولی بیان شده است.سندرم متابولیک و چاقی از عوامل خطر برای سنگ کیسه صفرا هستند. در واقع سنگ صفرا و چاقی با هم ارتباط مستقیمی دارند و در اغلب موارد این دو با هم اتفاق می‌ افتند.

چندین مطالعه نشان داده که سن، جنسیت، شاخص توده بدنی (BMI)، کبد چرب غیر الکلی، دیابت نوع 2 و مقاومت به انسولین با سنگ کیسه صفرا مرتبط هستند. در این بین ابتلا به چاقی هر کدام از این شرایط را بدتر خواهد کرد.

از همین رو افراد چاق در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سنگ کیسه صفرا هستند.ناهنجاری های متابولیک می تواند خطر سنگ کیسه صفرا را افزایش دهد. سنگ کیسه صفرا توده هایی در کیسه صفرا یا مجاری صفراوی هستند که به دلیل سطوح بالای غیر طبیعی کلسترول یا بیلی روبین در صفرا ایجاد می شوند.

سنگ کیسه صفرا نسبتاً شایع است و حدود 10 تا 20 درصد از جمعیت بزرگسال در سراسر جهان  از آن رنج می برند. سنگ کیسه صفرا می تواند منجر به عوارض جدی و بالقوه تهدید کننده زندگی، مانند کوله سیستیت حاد، کلانژیت حاد و پانکراتیت صفراوی شود.

رژیم غذایی پرکالری، پر کربوهیدرات، کم فیبر و کمبود فعالیت بدنی، چاقی و اختلالات متابولیک همگی در سنگ کیسه صفرا تاثیر گذار هستند.سنگ صفرا و چاقی چه ارتباطی با یکدیگر دارند؟ چگونه چاقی می‌ تواند باعث ایجاد سنگ صفرا شود؟ علائم سنگ کیسه صفرا چیست و چگونه می‌ توان از آن پیشگیری نمود؟

اگر این سوالات ذهن شما را به خود مشغول کرده نگران نباشید در این مقاله به همه سوالات شما در این زمینه پاسخ داده می‌ شود. پس با ما همراه باشید تا هر آنچه که لازم است را در مورد ارتباط سنگ کیسه صفرا و چاقی بدانید.

• سنگ کیسه صفرا چیست؟
• چاقی چگونه منجر به سنگ کیسه صفرا می شود؟
• بررسی علائم سنگ کیسه صفرا
• آیا سنگ کیسه صفرا باعث لاغری میشود؟
• پیشگیری از سنگ کیسه صفرا با کاهش وزن

سنگ کیسه صفرا چیست؟ 

قبل از اینکه بخواهیم در مورد ارتباط سنگ کیسه صفرا و چاقی صحبت کنیم بهتر است در مورد سنگ کیسه صفرا یا سنگ‌ های صفراوی بیشتر بدانید. صفرا مایع سبز تیره رنگی است که ترشح آن به هضم چربی‌ های کبد کمک می کند. کیسه صفرا به عنوان عضو کوچک و فوقانی شکم ذخیره صفرا را بر عهده دارد.

مطالعه بیشتر : علت بزرگ شدن شکم بعد از عمل کیسه صفرا چیست، کلیک کنید .

صفرا مایعی که توسط کبد تولید می‌ شود و چربی را تجزیه می‌کند و از آن برای انرژی استفاده می‌ نماید. چیزی که به عنوان سنگ کیسه صفرا شناخته می‌ شود معمولاً قطعات سخت و ریز ساخته شده از کلسترول یا بیلی روبین است که در انتهای کیسه صفرا تشکیل می‌ شوند.

این قطعات ممکن است به اندازه یک دانه شن یا سنگریزه با قطر چند میلی متر باشند. در موارد حاد سنگ صفراوی به شکل یک توپ گلف با قطر چند سانتی متر تشکیل خواهد شد. سنگ ساخته شده از کلسترول یا بیلی روبین می‌ تواند به شکل چند سنگریزه کوچک یا یک یا دو سنگ صفراوی بزرگ در کیسه صفرا تشکیل شود.

زمانی که این سنگ‌ ها به مجاری صفراوی می‌ رسند باعث انسداد آن خواهند شد.مجاری صفراوی به عنوان عضوی از دستگاه گوارش به شکل لوله‌ های کوچکی هستند که مایعات خاص بدن را حمل می‌ کنند.این لوله‌ های کوچک کبد را به روده کوچک وصل می‌ کنند تا صفرا توسط این لوله‌ ها از کبد به روده کوچک وارد شود.

زمانی که مجاری صفراوی مسدود شوند فرد درد ناگهانی و شدیدی را در سمت راست بالای شکم احساس خواهد کرد. این نوع دردها به حمله کیسه صفرا یا قولنج صفراوی معروف هستند. اگر علائم نادیده گرفته شود و درمان آغاز نشود سنگ صفراوی می‌ تواند عوارض جدی داشته باشد.

چاقی چگونه منجر به سنگ کیسه صفرا می شود؟

همانطور که گفته شد سنگ کیسه صفرا می‌ تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود یکی از مهم ترین دلایل ایجاد سنگ صفراوی، چاقی و اضافه وزن است. در واقع سنگ کیسه صفرا و چاقی ارتباط مستقیمی با یکدیگر دارند.

اضافه وزن باعث افزایش کلسترول در صفرا می‌ شود و این خود می‌ تواند احتمال ابتلا به سنگ کیسه صفرا را افزایش دهد.کلسترول نقش زیادی در تشکیل سنگ کیسه صفرا دارد.

کلسترول، چربی غیراشباع چندگانه و فیبر بر اشباع کلسترول صفرا تأثیر می گذارند و در نهایت باعث تشکیل سنگ کیسه صفرا می شوند. در این بین افرادی که شاخص توده بدنی بالای ۴۰ دارند بیشتر در معرض سنگ صفرا قرار خواهند داشت.

مطالعه بیشتر : علت لاغری بعد از عمل کیسه صفرا چیست ، کلیک کنید .

طبق مطالعات انجام شده حدود یک چهارم افرادی که از چاقی شدید رنج می‌ برند مبتلا به سنگ کیسه صفرا نیز هستند. این شرایط زمانی خطرناک خواهد شد که بیشترین وزن اضافی بدن در اطراف معده و شکم باشد. خطر تشکیل سنگ کیسه صفرا ممکن است با بالا رفتن سن افزایش یابد.

شیوع سنگ کیسه صفرا در زنان بیشتر از مردان است و این بیشتر به دلیل تفاوت جنسیتی هورمون‌ ها می باشد. در کل تمام عللی که در افزایش چاقی نقش دارند، خطر تشکیل سنگ کیسه صفرا را نیز افزایش می دهند. رژیم غذایی و تمرینات ورزشی مهم‌ ترین اقدامات برای پیشگیری از چاقی هستند.

با این وجود همه افراد نمی توانند از مزایای انها بهره مند شوند. برخی از شرایط سلامتی خاص فرایند لاغری و کاهش وزن را با چالش بیشترین مواجه می‌ کند. برای این افراد بهترین گزینه برای لاغری در کوتاه مدت اسلیو معده و بای‌ پس معده  خواهد بود.

بررسی علائم سنگ کیسه صفرا و چاقی

سنگ کیسه صفرا و چاقی با علائم زیر همراه هستند:

• درد شکم

شایع ترین علامت سنگ کیسه صفرا و چاقی، درد خفیف تا شدید در سمت راست فوقانی یا وسط شکم است. درد شکم معمولا مدت کوتاهی پس از خوردن غذا شروع می شود و ممکن است از چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد. همچنین ممکن است فرد همراه با درد احساس سوزش یا حالت تهوع نیز داشته باشید.

• نفخ

مشکلات کیسه صفرا اغلب میتواند منجر به نفخ، احساس پری و تورم در ناحیه شکم شود. نفخ یک مشکل عادی است که هر از گاهی برخی افراد درجاتی از آن را تجربه می‌ کنند.

• کاهش وزن سریع

مشکلات کیسه صفرا همچنین می تواند منجر به کاهش وزن ناگهانی شود، زیرا بدن نمی تواند غذای خود را به درستی هضم کند. این نوع کاهش وزن ممکن است در ابتدا مطلوب به نظر برسد، اما در صورت عدم درمان می تواند منجر به پیامد های جدی برای سلامتی شود.

• زردی

یکی دیگر از علائم سنگ کیسه صفرا و چاقی، زردی است که به صورت زرد شدن چشم و پوست ظاهر می شود. زردی نشانه ای از وجود مشکلاتی در کبد یا مجاری صفراوی است که می تواند ناشی از عفونت، التهاب یا شرایط خاصی مانند سنگ کیسه صفرا باشد.

سایر علائم رایج سنگ کیسه صفرا و چاقی شامل سوء هاضمه،  سوزش سر دل، رفلاکس اسید، حالت تهوع و استفراغ، تیره شدن ادرار و اسهال، تب و لرز، عدم تحمل غذاهای چرب و تعریق است.  اینها همه نشانه های وجود مشکلی در کیسه صفرا هستند که باید توسط یک متخصص پزشکی ارزیابی شوند.

توجه به بدن خود و آگاهی از علائم هشدار دهنده مرتبط با بیماری کیسه صفرا باعث می‌شود تا بتواند پیشرفت این بیماری و جدی شدن شرایط جلوگیری کرد. در برخی موارد، مشکلات مربوط به کیسه صفرا را می توان از طریق تغییر رژیم غذایی، سبک زندگی و جراحی لاغری مدیریت کرد، اما در موارد دیگر ممکن است پزشک جراحی برداشتن کیسه صفرا را توصیه کند.

آیا سنگ کیسه صفرا باعث لاغری می شود؟

سنگ صفرا و چاقی با هم ارتباط دارند، اما از طرفی سنگ کیسه صفرا می تواند از راه های مختلفی منجر به کاهش وزن ناخواسته شود. افراد مبتلا به سنگ کیسه صفرا ممکن است حالت تهوع و استفراغ را تجربه کنند که این می تواند باعث از دست دادن اشتها و مشکل در خوردن شود.

مشکلات در خوردن و تغذیه صحیح منجر به کمبود کالری و کاهش وزن می شود.از طرفی سنگ‌ های صفراوی می‌ توانند در توانایی بدن برای جذب چربی‌های غذا اختلال ایجاد کنند. هنگامی که کیسه صفرا به درستی تخلیه نمی شود، ممکن است صفرای کافی برای تجزیه چربی های موجود در غذا وجود نداشته باشد

 این منجر به سوء جذب و حتی استئاتوره شود. استئاتوره، وضعیتی است که در آن بدن سطوح بالایی از چربی را از طریق مدفوع دفع می کند. این مشکل در صورت عدم درمان می تواند باعث کاهش وزن و سوء تغذیه شود.

همچنین سنگ های صفراوی می توانند منجر به التهاب و عفونت کیسه صفرا شوند، وضعیتی که به نام کوله سیستیت شناخته می شود. کوله سیستیت باعث کاهش اشتها، حالت تهوع و استفراغ خواهد شد و در نهایت منجر به کاهش وزن می شود.

پیشگیری از سنگ کیسه صفرا و چاقی

قبل از اینکه علائم سنگ کیسه صفرا و چاقی زندگی روزمره شما را دچار مشکل کنند بهتر است اقدامات پیشگیرانه را انجام دهید. در زیر به اصلی ترین روش‌های پیشگیری از سنگ صفرا اشاره شده است:

1. از یک رژیم غذایی کم‌چرب پیروی کنید ( مخصوصاً چربی اشباع شده )
   

رژیم غذایی سرشار از چربی اشباع شده می تواند خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا را افزایش دهد. بنابراین، پیروی از رژیم غذایی کم چربی، به ویژه چربی اشباع شده می تواند مفید باشد و ممکن است علائم را تسکین دهد.

فرآورده های گوشتی فرآوری شده، تکه های چرب گوشت، کره، روغن، خامه، پنیرهای سفت، شیرینی، کیک، بیسکویت و غذاهای حاوی روغن نارگیل یا نخل غذاهای سرشار از چربی اشباع شده هستند. در زیر دو لیست از غذا های پرچرب برای اجتناب و جایگزین های کم چربی آورده شده است:

2. وزن مناسب را حفظ کنید

برای معکوس کردن ارتباط سنگ کیسه صفرا و چاقی باید وزن مناسب را از طریق رژیم، ورزش یا جراحی چاقی حفظ کنید. اضافه وزن می تواند خطر ابتلا به بیماری کیسه صفرا را افزایش دهد، بنابراین حفظ وزن سالم توجراصیه می شود. اگر نیاز به کاهش وزن دارید، این کار را به تدریج انجام دهید.

یک کیلوگرم در هفته یک کاهش وزن تدریجی ایمن و موثر است. در صورت نیاز به کاهش وزن، پیروی از توصیه‌ های غذایی کم‌ چرب و سالم در بالا به شما کمک می‌ کند، اما برای توصیه‌ های خاص‌ تر کاهش وزن از پزشک یا متخصص تغذیه کمک بخواهید.

3. جراحی چاقی انجام دهید.

اگر کنترل چاقی از طریق رژیم غذایی برای شما سخت است می‌توانید به یک جراح چاقی مراجعه کرده و از تکنیک‌ های کم تهاجمی و لاپاراسکوپی برای لاغری و کاهش وزن خود بهره ببرید.

سخن آخر

سنگ کیسه صفرا و چاقی ارتباط مستقیمی با هم دارند. افزایش وزن باعث افزایش کلسترول در کیسه صفرا می‌ شود. به مرور با تجمع کلسترول و اشباع آن، سنگ‌ های ریز در کیسه صفرا ایجاد می‌ شود که با درد، حالت تهوع، عفونت، تب، لرز و… همراه است.

در صورت عدم رسیدگی و درمان این می‌ تواند با شرایط جدی برای سلامتی همراه باشد. برای کنترل و پیشگیری از سنگ صفرا اصلاح سبک زندگی و کاهش وزن مهم‌ ترین اقدامات هستند. برای دستیابی به لاغری و کاهش وزن سریع‌ تر، جراحی چاقی بهترین گزینه است، البته به شرط آنکه پزشک جراح از مهارت و تخصص بالا برخوردار باشد.

دکتر حامد قدسی عضو انجمن بین‌ المللی جراحان چاقی و دارایی مدارک علمی از دانشگاه‌ های معتبر از جمله دانشگاه استراسبورگ فرانسه هستند. تخصص بالا و کارنامه کاری درخشان باعث شده تا بیماران نتایج جراحی عالی و موفقیت آمیزی را تجربه نمایند.

سوالات متداول

1 – چه ارتباطی بین سنگ کیسه صفرا و چاقی وجود دارد؟

افزایش وزن و چاقی باعث تجمع و انباشت کلسترول در کیسه صفرا خواهد شد که به مرور به شکل سنگریزه‌ های کوچک و بزرگ در خواهند آمد.

2 – آیا سنگ کیسه صفرا و چاقی خطرناک است؟

 بله در صورت عدم درمان این عارضه می‌ تواند با انسداد مجاری صفراوی تهدید جدی برای سلامتی و جان فرد باشد.

3 – آیا رابطه سنگ کیسه صفرا و چاقی می‌ تواند معکوس شده و با کاهش وزن همراه باشد؟

بله سنگ صفرا می‌ تواند با کاهش وزن موقت و کاذب همراه باشد. تهوع و استفراغ، مشکل در خوردن و تغذیه صحیح و اختلال در جذب چربی‌ های غذا همگی می‌ توانند به کاهش وزن منجر شوند.

4 – آیا سنگ کیسه صفرا و چاقی را می‌ توان از طریق جراحی درمان نمود؟

قبل از اینکه به دنبال درآوردن کیسه صفرا باشید بهتر است از طریق جراحی متابولیک مانند اسلیو و بای پس وزن خود را کاهش داده تا از مشکلات سلامتی مرتبط با آن در امان باشید.

5 – بهترین رژیم غذایی برای پیشگیری از سنگ کیسه صفرا و چاقی چیست؟

پیروی از یک رژیم غذایی سالم شامل میوه‌ ها، سبزیجات و غذا های کم چرب بهترین راه پیشگیری از ابتلا به سنگ کیسه صفرا است. در این مقاله که زیر نظر بهترین جراح چاقی در تهران یعنی دکتر حامد قدسی نگارش شده،

منابع

https://nutritionandmetabolism.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12986-023-00741-4

https://www.ramsayhealth.co.uk/about/latest-news/obesity-and-risk-of-gallstones

https://medcraveonline.com/AOWMC/link-of-obesity-and-gallstones-formation-risk.html